Metodyka nauczania gry na gitarze

Wydawnictwo Absonic.Autorzy: Piotr Zaleski, Jarema Klich, Marek Zieliński. Wszyscy wiemy jak trudno jest zmienić złe nawyki na prawidłowe. Książka trzech specjalistów z wrocławskiej Akademii Muzycznej pomoże stopniowo wyeliminować wady postawy lub techniki, a gdy sięgniemy po nią odpowiednio wcześnie pozwoli wielu błędów uniknąć całkowicie. W tym kontekście książkę uznać należy za bezcenną. Polecana jest szczególnie dla nauczycieli gry na gitarze. 32 str. A4. miekka oprawa.

Spis treści książki "Metodyka nauczania gry na gitarze"

1. Relacje między lekcją a pracą domową ucznia w nauce gry na instrumencie (Piotr Zaleski)
2. Aplikatura gitarowa (Jarema Klich)
3. Technika gamowa - królową technik (Marek Zieliński)
4. O autorach

Opinie o "Metodyka nauczania gry na gitarze"

Wydawnictwo Muzyczne Absonic z Wrocławia na przełomie lat 2007/2008 opublikowało wykłady metodyczne trzech wrocławskich gitarzystów i wykładowców klasy gitary Akademii Muzycznej w tym mieście. To nazwiska nieobce żadnemu gitarzyście klasycznemu parającemu się profesjonalnym nauczaniem i nauką gry na tym instrumencie w naszym kraju, a także za granicą. Wieloletni wykładowcy, wychowawcy i pedagodzy licznych młodych adeptów sztuki gitarowej oraz wybitnych polskich gitarzystów, nauczający i jurorujący również w innych krajach, dzielą się tu swoimi doświadczeniami. Relacje między lekcją, a pracą domową ucznia w nauce gry na instrumencie Wśród wielu wątków jakie porusza, o jakie „zahacza” prof. Piotr Zaleski w swoim wykładzie, warto odnotować, iż kładzie on duży nacisk na trzy podstawowe priorytety, tj. te elementy gry, pracy nad instrumentem, które pełnią nadrzędną rolę wobec wszystkich innych i powinny być zawsze obecne w świadomości nauczającego i ucznia.„(...)Owe priorytety byłyby zarazem niezbywalnym fundamentem, podstawą dziesiątków innych działań, tak w sferze techniki (motoryki) gry, jak i muzyki (interpretacji), decydującymi o jakości wykonania tychże. Sformułowałbym zatem 3 takie priorytety:

Rozluźnienie
Uczenie słuchania (w tym przede wszystkim słuchania siebie) Prawidłowy dobór tempa ćwiczenia (...)” Następnie autor omawia szczegółowo te trzy główne filary w prawidłowym procesie nauczania prowadzącego to nauczanie i jego podopiecznych, a wiele uwag i wniosków odnosić się może do nauki gry na jakimkolwiek innym instrumencie muzycznym. Przytoczę jeszcze konkluzję sformułowaną na zakończenie „(...)Patrząc więc od strony merytorycznej na kwestię nauczania gry na instrumencie sądzę, że nauczyciel na każdym etapie nauki, w każdym swoim działaniu musi kierować się trzema powyżej sformułowanymi zasadami priorytetami. Służyć to ma właściwemu ukierunkowaniu samodzielnej pracy ucznia, będącej podstawą postępów w nauce gry na instrumencie”.

Aplikatura gitarowa
W wykładzie Jaremy Klicha mamy do czynienia nie tyle ze skrupulatnym, systematycznym i szczegółowym planem metodycznym, lecz raczej zbiorem wielu luźnych uwag piszącego, okraszonych znanym w środowisku gitarowym ironicznym poczuciem humoru (połączonym niekiedy z subtelnym sarkazmem) tego błyskotliwego i zgryźliwego intelektualisty:-). Przytacza on jeden konkretny przykład nutowy ilustrując go wariantami możliwych opalcowań ułatwiających pracę prawej ręki. Chodzi o słynną Etiudę nr 1 Heitora Villa-Lobosa, w której Klich sugeruje dwa alternatywne sposoby wykonania techniki arpeggio mogące usprawnić wykonanie utworu. Cytat „(...)Powyższy przykład to oczywiście tylko... przykład właśnie. Nie jest próbą prezentacji odkrycia. Bynajmniej! Różne warianty palcoawania „jedynki” Lobosa są znane i stosowane powszechnie. Jest to jedynie przykład sytuacji, która nie jest unikatowa i ma wiele analogii w dydaktycznej literaturze gitarowej.(...)”
Autor porusza też kwestię, którą można by nazwać manierą technicznej poprawności. Proponuje również zagadnienie, które wyodrębnia z ogólnej problematyki aplikatury czyli kolejność działań chronologiczny porządek czynności prowadzących do optymalnego opalcowania utworu, które uwzględni wykonawcze wymagania kompozycji, jak i indywidualne upodobania i umiejętności grającego. Kolejność działań najkorzystniejsza dla finalnego rezultatu prezentuje się zatem według Klicha następująco: na początek wybieramy palcowanie najbardziej przystępne wykonawczo kolejny etap to zbadanie w jakiej mierze wybrana wersja aplikatury pozwoli realizować planowaną koncepcję interpretacyjną. etap trzeci to tzw. „wykonawcza kosmetyka”
W konkluzji autor wykładu pisze „(...)Najważniejsza myśl niniejszych rozważań, którą można by mianować ich pointą, jest następująca: opalcowanie utworu nie jest żmudną czynnością, której niestety nie da się pominąć, i najlepiej byłoby, gdyby wydawca nie skąpił drukarskiej farby na cyferki i literki uwalniając nas od tego obowiązku; jest wprost przeciwnie opalcowanie utworu to ważny etap naszej pracy, w wielu przypadkach decydujący o jej efektach.”

Technika gamowa królową technik

Tekst Marka Zielińskiego, nauczyciela pracującego na wszystkich szczeblach edukacji muzycznej, to już w zasadzie bardzo szczegółowy, drobiazgowy wykład z wieloma przykładami nutowymi i licznymi fotografiami aparatu gry gitarzysty, rysunków jego paznokci itd. Autor kładzie duży nacisk m.in. na właściwą pracę z metronomem, na umiejętność odciążania kciuka lewej ręki. Proponuje też kilka bardzo konkretnych wprawek uszeregowanych pod względem trudności omawiając je szczegółowo i cierpliwie. Na zakończenie czytamy „(...)To opracowanie nie wyczerpuje tak obszernego tematu jakim jest doskonalenie techniki gamowej. Brakuje w nim najbardziej metod wprowadzania jej u uczniów rozpoczynających naukę, jak również dalszego przełożenia, nabytych w trakcie jej ćwiczenia, umiejętności na pozostałe techniki gitarowe.(...)” Trudno byłoby przedstawić ten artykuł w skrócie zajmuje on grubo ponad połowę omawianej publikacji. Odnośnie omawianego tu wydawnictwa warto jeszcze dodać, iż czytaniu i zapamiętywaniu istotnych wskazówek pomaga wytłuszczenie niektórych wyrazów i wniosków. Wydawca nie uniknął jednakże drobnych literowych błędów technicznych, które nie powinny umknąć korekcie (jak np. braku litery w wyrazie czy niewłaściwego użycia spacji tu i ówdzie).Całość zawiera krótkie noty o autorach oraz wstęp ówczesnego szefa Wrocławskiego Towarzystwa Gitarowego i współorganizatora międzynarodowego festiwalu gitarowego we Wrocławiu, Marka Długosza. „(...)Pomysł, aby w ramach festiwalu odbyły się warsztaty metodyczne dla nauczycieli gitary zrodził się niedawno. Warsztaty odbywają się od tego czasu cyklicznie. Już za pierwszym razem zainteresowanie udziałem w warsztatach przekroczyło dalece oczekiwania organizatorów i mimo, że w swoich założeniach adresowane przede wszystkim do nauczycieli z regionu Dolnego Śląska, przyciągnęły pedagogów z całej Polski.(...)” Podsumowując - to bez wątpienia cenna i warta polecenia publikacja z zakresu metodyki gry na gitarze na polskim rynku instrumentalnym i muzycznym. Publikacja, która powinna znaleźć miejsce w biblioteczce każdego nauczyciela gitary i ucznia traktującego poważnie swoją edukację muzyczną. Pozycja, którą należałoby polecić szkołom i akademiom muzycznym w kraju. Nawet jeżeli mowa w niej niekiedy o sprawach znanych dla wielu ambitnych nauczycieli gitary klasycznej, to na pewno warto je sobie przypomnieć i powtórzyć w formie usystematyzowanych, zapisanych i wydrukowanych wykładów.” - Krzysztof Nieborak (www.laguitarra.pl).